U kojoj mjeri se ove procjene smatraju ozbiljnim, govore podaci o ubrzanom naoružavanju Evrope, a već nekoliko zemalja doseglo je pet odsto bruto domaćeg proizvoda izdvajanja za odbranu.

Primjera radi, Poljska planira uvesti obaveznu vojnu obuku za sve mladiće, Norveška priprema bunkere za skloništa, Njemačka ulaže stotine milijardi evra u modernizaciju Bundesvera, baltičke zemlje napustile su Sporazum o nekorištenju nagaznih mina, mnoge zemlje uvode preporuke o stvaranju zaliha u slučaju invazije, a tradicionalno miroljubiva EU planira omogućiti zaduživanje vrijedno stotine milijardi evra za kupovinu oružja i vojne opreme.

Da evropske zemlje ove prijetnje ne doživljavaju ozbiljno, ne bi novac usmjeravale u odbranu, već u programe socijalne zaštite, obrazovanja i poboljšanja životnog standarda.

Suština cijele krize je u uvjerenju ruskog liderstva da je Zapad prekršio Sporazum iz Jalte o blokovskoj podjeli svijeta koji je odredio zone uticaja između Istoka i Zapada koje su trebale da predstavljaju sigurnosne garancije za oba bloka. Rusija smatra da je Zapad prevario Sovjetski Savez time što je nakon njegovog rasformiranja pokrenuo širenje NATO-a na istok, smatrajući da je razoružavanje bio čin povjerenja koji je Zapad izigrao širenjem NATO-a prema ruskim granicama.

Ovaj sentiment najbolje se oslikava u govoru koji je Vladimir Putin, predsjednik Rusije, održao na minhenskoj konferenciji 2007. godine.

"Mislim da je očigledno da širenje NATO-a nema veze sa modernizacijom same Alijanse niti sa osiguranjem bezbjednosti u Evropi. Naprotiv, predstavlja ozbiljnu provokaciju koja umanjuje nivo međusobnog povjerenja. I imamo pravo da se zapitamo: protiv koga je ova ekspanzija namijenjena? I šta se desilo sa uvjeravanjima koja su nam naši zapadni partneri dali nakon rasformiranja Varšavskog pakta? Niko ih se više ni ne sjeća", rekao je tada Putin.

Ovo viđenje, međutim, ne uzima u obzir demokratsku želju tih naroda da se pridruže zapadnoj alijansi. Svaki od naroda čije su zemlje postale dio NATO-a, danas ima slobodnu volju da iz Alijanse izađe, ako to želi, međutim to ne želi čak ni stanovništvo Mađarske ili Slovačke, koje se čine najkritičnijim prema Zapadu.

Invazija na Ukrajinu je, na neki način, prvi ozbiljniji pokušaj Moskve da vrati ono što smatra da je pripalo Rusiji nakon završetka Drugog svjetskog rata kao zasluga za ogromne žrtve koje su sovjetski narodi pretrpjeli nakon njemačke invazije u junu 1941. godine.

Kako bi se ova rastuća kriza, koje bi se narednih godina izvjesno mogla pretvoriti u oružani sukob, mogla odraziti na naš region?

Sticajem okolnosti da su jugoslovenski partizani gotovo samostalno oslobodili Jugoslaviju, a kraj rata dočekali s više stotina hiljada do zuba naoružanih i opremljenih vojnika, Josip Broz Tito, jugoslovenski lider, imao je moćan adut u rukama kada je 1949. godine prekinuo odnose sa sovjetskim blokom i odlučio se za vojnu neutralnost. SSSR nije imao drugi izbor nego da, nakon Staljinove smrti, prihvati da zapadni Balkan ne pripada njegovoj zoni uticaja, i to je činjenica koja i te kako ima relevantnost i za BiH i ostale zemlje u regionu danas.

Kao što je Jugoslavija svoju samostalnost odbranila jednom od najjačih vojnih formacija u Evropi za svoje vrijeme, čini se da će se i Evropa narednih godina morati značajno naoružati. Zapadni Balkan, s obzirom na to da je sticajem istorijskih okolnosti završio s ove strane željezne zavjese, okrenut je ka saradnji sa NATO-om i zapadnim zemljama, u potpunosti svoju ekonomsku, bezbjednosnu i političku sudbinu veže za Zapad.