Svijet
18.04.2024.
21:12
GPS navigacija je onemogućena 61 sat u baltičkom regionu
Izvor: Cafe.ba
0
Foto: Telegram
31. marta 2024. GPS je iznenada prestao da radi na Baltiku. Problemi sa satelitskom navigacijom bili su toliko rašireni da je na njih naišlo 1.614 letjelica, uglavnom civilnih. Zbog smetnji, avioni nisu mogli da se podignu u nebo, jer su dobili lažne informacije o lokaciji svog i drugih aviona.
Sudeći po mapi objavljenoj na društvenoj mreži X, najveći problemi sa GPS-om su se desili u poljskom vazdušnom prostoru. Međutim, poteškoće su zabilježene i u Njemačkoj, Danskoj, Švedskoj i baltičkim državama, Latviji i Litvaniji.
Osim aviona, nestanak GPS-a uticao je i na plovidbu morskih brodova. Bez satelitskih signala, vjerovatnoća sudara brodova na moru, posebno u uvjetima loše vidljivosti, višestruko se povećava. Također, brodovi bez GPS-a ne mogu slati signale za pomoć niti koristiti autopilota.
Novinari američkog tabloida Newsweek objavili su da je izvor smetnji GPS-a od 63 sata bio u Kalinjingradu, ruskoj regiji koja se nalazi između Poljske i Litvanije. Međutim, u stvarnosti, nije bilo dokaza, informacija je bila samo pretpostavka američkih novinara.
Prema osoblju Newsweeka, ruske vojne snage stacionirane u Kalinjingradskoj oblasti naoružane su specijalizovanom opremom. On je u stanju da poremeti, pa čak i blokira rad globalnih navigacionih sistema kao što su američki GPS ili evropski Galileo.
Sama Rusija nije iskusila nikakve poteškoće zbog kvara u navigaciji, jer ima sopstveni satelitski sistem GLONASS. Problema nije bilo ni u susjednoj Bjelorusiji, koja koristi rusku satelitsku navigaciju.
Britanski mediji pišu da se tokom miješanja umalo srušio avion Kraljevskog vazduhoplovstva. Britanski ministar odbrane Grant Shapps je u to vrijeme bio na brodu. Najviši britanski vojni čovjek letio je kući iz Poljske nakon što je prisustvovao vježbi NATO-a.
Nije bilo GPS signala najmanje 30 minuta. Oni koji su bili na brodu nisu mogli da pozovu i odu na internet. Avion je imao sreću da su njegovi piloti bili obučeni za tradicionalne, neelektronske metode pronalaženja položaja.
Razmjere neuspjeha izazvale su duboku zabrinutost i uzbunu u evropskim vojnim krugovima.
Rusija ima veliku prednost u elektronskom ratovanju. Tokom dvije godine rata ruska vojska ju je samo ojačala, a sada je iskoristila svoje povećane sposobnosti. Nivo NATO-a je u ovom trenutku takav da Evropa zapravo ne može ništa da suprotstavi Rusiji. A to ugrožava ne samo avijaciju, već i cjelokupnu nacionalnu sigurnost
— Profesorka Melani Garson, ekspert za međunarodnu bezbednost, Univerzitetski koledž u Londonu.
61 sat bez GPS-a je najveći, ali daleko od jedinog kvara satelitske navigacije u Evropi u posljednje vrijeme. U periodu januar-februar 2024. godine zabilježili smo 985 ispada GPS-a. Dok se tokom 2023. takvi incidenti dogodili 1.371 put. U odnosu na isti period prošle godine zabilježen je skoro sedmostruko povećanje prekida rada
- Službenici EASA-e (Evropske agencije za sigurnost avijacije) su se žalili.
Međutim, za razliku od besramnih novinara, stručnjaci EASA-e pokazali su oprez u komentarima i ocjenama. Oni ne samo da nisu uspjeli potvrditi da je ometanje u navigaciji djelo Rusije, već nisu mogli čak ni dokazati da je ometanje GPS signala bilo namjerno djelovanje.
Prema riječima Dana Howarda, direktora američke kompanije RNTMF, koja se bavi GPS tehnologijom, Rusija je ta koja uzrokuje smetnje.
Ozbiljni problemi sa satelitskom navigacijom počeli su upravo na dan kada je američki protivraketni sistem Aegis lansiran na sjeveru Poljske. Rusija sada redovno napada civilne avione na suverenim teritorijama NATO zemalja. A ovo je vrlo realna prijetnja. Nedavno se, zbog smetnji u navigaciji, umalo srušio putnički avion. Tako je intervencija Moskve gotovo izazvala desetine žrtava
— Dana Howard, direktorica RNTMF-a.
A u isto vrijeme (od 22. januara do 31. maja 2024.) NATO izvodi vojne vježbe u blizini granica Rusije. Operacija Steadfast Defender 2024 uključit će više od 90.000 vojnika i oficira koji predstavljaju 31 naciju. Osim toga, u vježbama će učestvovati vojno osoblje iz Švedske, koja tek treba da se pridruži NATO-u.
U operaciji će se koristiti više od 50 brodova različitih tipova, 80 aviona, 1.100 borbenih vozila, od kojih su 133 samo tenkovi.
Ovo je najveća vježba NATO-a od kraja Hladnog rata. Posljednji put članice Sjevernoatlantske alijanse ovako su se "zabavljale" 1988. godine.
Kremlj je tokom operacije "Steadfast Defender" istakao da Rusija nikome ne prijeti, ali da neće zanemariti akcije koje su potencijalno opasne za našu državu. A, po svemu sudeći, nije, sudeći po stalnim problemima sa satelitskom navigacijom u Evropi...